Rozpoznawanie formacji na wykresach

Wystarczy poświęcić chwilę na naukę podstawowych zasad, by następnie móc efektywnie wykorzystać tę wiedzę podczas własnych transakcji.

Pomimo tego, że sama koncepcja rozpoznawania wzorów i formacji na wykresach może wydawać się nieco dziwna, jest ona oparta na precyzyjnych badaniach i praktyce. Formacje są istotnymi elementami, które mogą stanowić punkt odniesienia przy podejmowaniu decyzji gdzie ma zostać otwarta pozycja, na jakich poziomach ustawić zlecenia stop loss czy take profit.

• Dowiedz się w jaki sposób ruchy cen mogą stworzyć formacje
• Wyodrębnij miejsca, w których warto otworzyć pozycje
• Zarządzaj ryzykiem i określ poziomy docelowe

Rozpoznawanie formacji to wyszukiwanie określonych wzorów, które pojawiają się na wykresach cen poszczególnych instrumnetów. Powinieneś zwracać uwagę na kształty takie jak trójkąty, prostokąty czy diamenty. Formacje te oparte są na punktach wsparcia i oporu.

Gdy zapoznasz się z podstawowymi zasadami którymi rządzą się formacje, będziesz mógł je stosować przy analizie wybranych rynków, od akcji po waluty. Rozpoznawanie formacji może być podstawą strategii dla tych, którzy zdecydowali się zarówno na day trading, swing trading, a także dla Klientów, przeprowadzających transakcje długoterminowe. Jest to konsekwencja możliwości stosowania tych zasad zarówno na różnych zakresach czasowych – od pięciu minut do tygodnia.

Prostokąty i trójkąty posiadają cały szereg elementów, które mogą być kluczowe przy analizie. Co do zasady, wszystkie formacje cenowe oparte są na interakcji między podażą a popytem w określonym horyzoncie czasowym i wytyczaniu efektywnej ścieżki reakcji, gdy formacja już powstanie. Oznacza to, że dzięki umiejętności właściwego rozpoznania formacji, będziesz wiedział w jaki sposób skuteczniej zarządzać ryzykiem i realizować zyski.

Istnieje cały szereg różnych typów trójkątów i każdy z nich może być efektywnie wykorzystany w ramach transakcji. Jedną z ich zalet jest fakt, że mogą być wykorzystane zarówno do transakcji na wzrost i na spadek, co czyni je użytecznymi szczególnie dla tych, którzy przeprowadzają transakcje CFD. Pamiętaj, że jeśli będziesz się skupiał wyłacznie na transakcjach na wzrost (lub po prostu na jednym kierunku), możesz przeoczyć możliwości, które daje pełne wykorzystanie formacji trójkąta.

Trójkąty są formacjami wewnątrz których kumuluje się cena. Należy uważnie obserwować trójkąt pod kątem pojawiania się wybicia. Możemy wyróżnić dwie szerokie kategorie formacji trójkąta:

• trójkąt wzrostowy i spadkowy (będące przeciwieństwami) oraz
• trójkąt symetryczny

Trójkąt wzrostowy
Jest to jedna z najbardziej wyraźnych formacji tej kategorii, gdyż wykorzystuje linię oporu (na które zwraca się szczególną uwagę podczas analizy) i wzrostową linię wsparcia.

Istotnymi elementami tej formacji są dwie linie zaznaczone na czerwono: linia oporu i linia trendu wzrostowego.

Co do zasady, należy zwracać uwagę na spadający z upływem czasu poziom obrotów podczas którego tworzyć się będzie formacja. Jednym z procesów stojących za tym spadkiem jest to, że w tym momencie Kupujący i Sprzedający są spychani w coraz węższy punkt wsparcia i oporu, co stopniowo prowadzi do wybicia i może wskazać raz jeszcze nowy trend. Jeżeli poziom wolumenu nie spada, nie musi to być równoznaczne z tym, że formacja rysuje się błędnie. Warto jednak zwracać uwagę na wzrosty wolumenu w momentach wystąpienia wybicia. Mają one istotny wpływ na wzmocnienie obrazu formacji.

Inny element, na który warto zwrócić uwagę i który może być skutecznie wykorzystany podczas planowania transakcji, to luka cenowa w momencie wybicia. Odzwierciedla ona gwałtowny wzrost popytu (lub podaży, w przypadku transakcji krótkiej), który może być nastepnie skutecznie wykorzystany. Tego typu ruchy mogą tworzyć złudne wrażenie, że cena zaczęła oddalać się od kierunku obranego przez inwestora, ale w praktyce jest to potwierdzenie prawidłowo wyznaczonego momentu wybicia.

Element, którego przeprowadzający transakcje szczególnie obawiają w przypadku strategii opartych na punkcie wybicia, jest znany jako fałszywe wybicie. Pojawia się gdy wykres ceny zaburza kształt formacji, co w konsekwencji może być mylnym sygnałem otwierania transakcji. Po takim sygnale, będącym w istocie wynikiem fałszywego wybicia okazuje się, że cena wraca do granic formacji, a ci, którzy podjęli decyzję o otwarciu pozycji, pozostają z transakcjami zachowującymi się inaczej niż zakładali.

Jedynym sposobem na uniknięcie tego typu sytuacji jest stosowanie pewnych filtrów i zasad: najbardziej oczywistą metodą jest odczekanie aż cena określoną ilość razy wybiegnie poza kształt formacji. Można również wykorzystywać wskaźniki. Przykładowo oczekując, na ruch cenowy o wartości dwój ATR poza granicę formacji. Żadna z tych metod nie zagwarantuje całkowitego uniknięcia fałszywych wybić, ale może zmniejszyć ryzyko wystąpienia takiego zdarzenia.

Poprzedni wykres prezentuje przykład trójkąta wzrostowego wraz z wybiciem w górę. W związku z tym, że nie ma wskazania co do kierunku wybicia z formacji, warto się również przyjrzeć w jaki sposób sytuacja kształtuje się w przypadku wybicia w dół dla trójkąta wzrostowego, co przedstawia poniższa ilustracja.

Należy zwrócić uwagę, że podstawowe cechy i charakter ruchów pozostają niezmenne. Jedyną różnicą jest kierunek wybicia, sugerujący transakcje na spadek. Warto również zauważyć, że w przedstawionym przykładzie następuje powrót do linii z której doszło do wybicia. Nie zawsze jest to równoznaczne z zaburzeniem formacji.

Trójkąt spadkowy
Odwrotnością formacji trójkąta wzrostowego opisanej powyżej, jest trójkąt spadkowy. Posiada on bardzo podobne cechy, odmienny jest jedynie kierunek. Istotną kwestią jest śledzenie kierunku wybicia.

W przypadku wszystkich formacji, należy pamiętać, że rzadko kiedy będą one wyglądały dokładnie tak samo jak w tych przykładach. Ilustracje przedstawiają idealne sytuacje, natomiast w rzeczywistości powinieneś móc dostrzec ruchy, które jedynie przypominają model idealny.

Niektórzy przeprowadzający transakcje uważają, że cena powinna przebiegać w sposób wyraźny od punktów wsparcia i oporu i nie wybiegać na zbyt długie okresy poza kształt. W przypadku formacji trójkąta, najbardziej pożądanym scenariuszem jest, gdy wybicie następuje zanim cena dotrze do 75% drogi do wierzchołka trójkąta.

Trójkąt symetryczny
Trójkąt symetryczny posiada pewne cechy wspólne z trójkątem wzrostowym/spadkowym. Podobieństwo polega głównie na tym, że cena prowadzona jest przez węższą część formacji, a osoba przeprowadzająca transakcje powinna zwracać uwagę na wybicia od tego ruchu.

Podobnie jak w przypadku innych trójkątów, istnieje możliwość wystąpienia fałszywych wybić, warto więc je filtrować i analizować według określonych metod, by zmniejszyć ryzyko podjęcia niekorzystnej decyzji.

W przypadku strategii opartych na trójkątach, istnieją dwa główne podejścia do kwestii składania zleceń stop loss. Inwestorzy, których charakteryzuje bardziej agresywny styl transkacyjny, mogą po prostu umieścić zlecenie stop-loss po drugiej stronie linii wybicia, gdzie może miec miejsce ewentualne fałszywe wybicie. Według innego, nieco bardziej konserwatywnego podejścia, stop loss powinien być umieszczony po drugiej, dalekiej stronie formacji, w punkcie, którego osiągnięcie przez rynek będzie oznaczało całkowitą porażkę tej formacji.

W odróżnieniu od formacji, w których linie wsparcia i oporu zbliżają się do siebie, w formacji prostokąta poziomy te są to siebie równoległe. Pomimo, iż formacja ta wygląda zupełnie inaczej niż formacje z grupy trójkątów, jej zachowanie w odniesieniu do poziomów wybicia i zarządzania ryzykiem jest bardzo podobne.

Wykres przedstawia wybicie z formacji, po którym następuje korekta do poziomu, który wcześniej stanowił opór. Podobnie jak w przypadku trójkątów, oczekiwanym wynikiem jest jednak kontynuacja ruchu przy dużym wolumenie.

Podobnie jak chorągiewka, flaga jest krótkoterminową wersją innej formacji – w tym przypadku kanału. Do uznania jej za prawdziwą potrzebne jest spełnienie takich samych warunków.

Formacja ta może zostać uznana za prawdziwą tylko w sytuacji, gdy wybicie z niej następuje w tym samym kierunku co jej rozpoczęcie. Formacja ta jest nachylona przeciwnie do trendu.

Zarówno flaga jak i chorągiewka występują po pojawieniu się na rynku silnego ruchu. Ten silny, niemal pionowy ruch tworzy na wykresie „maszt”, po którym tworzy się formacja flagi. Jest to bardzo ważny element, bez którego formacja flagi nie może zostać uznana za prawdziwą. Ponadto, istnieje wysokie prawdopodobieństwo gwałtownego wzrostu wolumenu w obu przypadkach wybicia, co dodatkowo potwierdza wiarygodność formacji.

Składanie zleceń stop wymaga stosowania tych samych, opisanych wcześniej zasad, jednakże inwestujący bardziej agresywnie mogą zamykać pozycje, gdy tylko pojawi się pierwszy sygnał przebicia w niewłaściwym kierunku, podczas gdy bardziej konserwatywni inwestorzy mogą czekać aż cena całkowicie wykroczy poza ograniczenia formacji.

Wszystkie te formacje mogą zostać wykorzystane do określenia docelowego poziomu dla zlecenia Take Profit. W przypadku trójkątów i prostokątów można tego dokonać poprzez zmierzenie wysokości formacji, co pozwoli przewidzieć zakresu ruchu i poziom docelowy po wybiciu z niej.

Podobnie odbywa się to w przypadku prostokątów. Dla formacji flagi i chorągiewki poziom docelowy określany jest poprzez zmierzenie wysokości „masztu” poprzedzającego formację. Formacje te nazywane są formacjami kontynuacji trendu gdyż pojawiają się jako przerywniki głównego ruchu trendowego.

• Powinieneś identyfikować podstawowe warunki potrzebne do uznania formacji za prawdziwą
• Powinieneś wiedzieć kiedy można uznać formację za nieefektywną
• Powinieneś być w stanie stworzyć plan zarządzania ryzykiem, który będzie współgrał z Twoimi umiejętnościami rozpoznawania formacji

Prezentowane w materiale narzędzia i rozwiązania mają charakter ogólny, a użyte dane mają charakter historyczny i nie stanowią porady inwestycyjnej ani rekomendacji w rozumieniu rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczących instrumentów finansowych, ich emitentów, wystawców jak również nie stanowią podstawy po podejmowania decyzji inwestycyjnych czy zawierania transakcji.